درک دعای جامعه کبیره از سوی امام زمان(عج) توصیه اکید شده است

امام هادی(ع) در سخت ترین شرایط ممکن و در زمان خبیث ترین حاکم عباسی یعنی متوکل، زندگی کردند که باید ابعاد زندگی ایشان و نحوه حرکت ایشان برای همه ما سرمشق باشد.

به طور کلی موقعیت امامان نهم، دهم و یازدهم ما شیعیان با موقعیت امام صادق(ع) و باقر(ع) تفاوت بسیاری دارد به همین دلیل است که روایات و احادیثی که از این سه امام نقل شده بسیار کمتر است.

کوچکترین حرکت سیاسی امام با شدید ترین نوع برخورد از سوی متوکل عباسی مواجه بود و به همین دلیل، فضای خفقان در آن دوره بسیار پررنگ بود به حدی که دسترسی شیعیان به ایشان برای هر کسی میسر نبود.

امام هادی(ع) شرط پذیرش شیعه بودن واقعی را در کنار اسلام آوردن، حب واقعی پروردگار و ویژگی های اعمال شیعیان می دانستند و شرط اصلی شیعه بودن و مسلمان بودن را نحوه اعمال واقعی مردم معرفی می کنند.

زیارت جامعه کبیره که از سوی حضرت صاحب الزمان(عج) سفارش بسیاری شده است برگرفته شده از دریای پرنور معرفت امام هادی(ع) است و این دعا منابع رحمت و فیض امامت را در خود جای داده است.

اعتبار و اتقان زیارت جامعه کبیره :

این زیارت شریف مورد عنایت خاص امام عصر ارواحنا فداه بوده و سیره عملی علما ربانی و فقهای عظام و محدثین بزرگ شیعه بوده است ، که این مسئله بر اتقان و استحکام این زیارت نامه شریف افزوده است ، که به دو نمونه اشاره میگردد :

علّامه محمّد تقي مجلسي – پدر علّامه محمّد باقر مجلسي – در شرح« من لايحضره الفقيه شيخ صدوق »در ذيل اين زيارت مي گويد:

«چون به نجف مشرّف شدم، براي اينكه لياقت تشرّف به حرم علوي را پيدا كنم ، تصميم گرفتم كه چند روزي عبادت كنم . روزها در مقام قائم و شب ها در رواق مطهّر مشغول بودم . شبي در عالم مكاشفه « حضرت بقيّه الله عجّل الله تعالي فرجه الشريف » را در حرم پدر بزرگوارش ديدم. فردا به« سرّ من رأي» مشرف شدم و چون وارد حرم شدم مهدي روحي فداه آن پاره ماه آنجا بود . ايستادم و از دور به طور مدّاحي و در حالي كه با انگشت ، اشاره به او مي كردم ، زيارت جامعه را خواندم . فرمودند : بيا جلو . ابهّت و عظمت او مانع مي شد، تا بالاخره جلو رفتم. به من تلطّف كرد و فرمود : «نعم الزياره هذه» .

يعني : خوب زيارتي است اين زيارت. گفتم : از جدّتان مي باشد. و اشاره به قبر مطهّر امام هادي (عليه السلام) كردم. فرمودند: بلي از جدّم صادر شده است .» از اين جهت علّامه مجلسي دوم درباره اين زيارت مي فرمايد : «صحيح ترين زيارات از نظر متن و سند ، زيارت جامعه كبيره است. »3

مرحوم محدّث نوري صاحب كتاب نجم الثاقب ، حكايت تشرّف سيّد حسن رشتي ، خدمت امام عصر (عج) رانقل كرده است كه«... سپس آن حضرت (عج) دست مبارك را بر زانوي من گذاشت و فرمود: شما چرا نافله نمي خوانيد؟ سه مرتبه فرمود : نافله ، نافله، نافله. و باز فرمود : شما چرا عاشورا نمي خوانيد ؟ سه مرتبه فرمود: عاشورا ، عاشورا ، عاشورا .و بعد فرمود: شما چراجامعه نمي خوانيد ؟ و سه مرتبه فرمود : جامعه، جامعه، جامعه» .4

حضرت آیت الله جوادی آملی هم در این خصوص می فرماید :

متن زیارت جامعه کبیره به گونه ای است که هر صنفی صدور این معارف بلند را از غیر معصوم محال عادی می داند . افزون بر آن خطوط کلی آن را با خطوط کلی معارف قرآن کریم که مرجع نهایی در بررسی روایات است ، هماهنگ می بیند و این چیزی است که ما را از بحث سندی آن بی نیاز می کند .

1 - من لا يحضره الفقيه – ج دوم- ص 609 .

2 - تهذيب الاحكام- ج6- ص95 .

3 – شرح زیارت جامعه کبیره مرحوم علامه مجلسی ره .

4 - نجم الثاقب- محدّث نوري – انتشارات علميّه اسلاميّه – حكايت 70-ص342.